De Fictiefabriek

JEROEN PAUW:
Een prachtig boek.

MAX PAM:
Maar dan moet je natuurlijk niet, zoals vrijdagavond, aankomen met Diederik Stapel en Anton Dautzenberg, twee ellendige kletsmajoors, die uit hun stupide gedrag nog een slaatje willen slaan. Niets aan dat soort types feels good, het gevoel dat opkomt, is vooral ergernis.

DE VOLKSKRANT:
Maar een ‘roman in brieven’ is het niet. Zoiets vereist de bereidheid om de ander inzicht te verschaffen in je diepste drijfveren […] Niemand zit te wachten op causale verklaringen; het gaat om het morele waarom. Hoe kon Stapel zijn collega’s zo lang bedriegen?

NRC NEXT, SIMONE VAN SAARLOOS:
Het boek stelt de vraag waarom de ene waarheid meer waarde heeft dan de andere. Een wetenschapper formuleert een vraag en een methode, maakt die tot waarheid, omdat andere onderzoekers ermee instemmen. Zo is autoriteit een kwestie van kwantiteit en gewoonte […] Anton en Diederik leerden elkaar steeds beter kennen. Er is een heuse bromance ontstaan, samen vormden ze Stapelberg. In die verbroedering wordt maar bewezen dat een harde rand niet bestaat. Er is gezelschap […] De Fictiefabriek is een spiegelpaleis.

LIMBURGER:
Twee daders als slachtoffers […] Anton Dautzenberg verwart fictie met leugens, over zijn donornier bijvoorbeeld. Hij snapt niet dat die twee uit heel verschillende laatjes komen […] Maar hij kan tenminste schrijven, wat je van de professor helaas niet kunt zeggen […] Nogal zielige calimero-briefjes. Betere titel was De Leugenfabriek geweest.

BRABANTS DAGBLAD:
Dautzenberg kan natuurlijk wel schrijven, Stapel kan nog beter schrijven – en ook heel aardig tekenen. Beiden komen tot talloze interessante filosofieën en blijken een scherp oog te hebben voor het opportunisme, de valsheid en onmacht van de samenleving […] De Fictiefabriek is een prachtig boek, een unieke ‘briefwisseling’ zelfs.

THE POST ONLINE:
Dit gedurfde en originele boek, geschreven door misschien wel de twee grootste schelmen van het Nederlandse intellectuele landschap, bevat een gepassioneerde verkenningstocht door de schemerwereld tussen werkelijkheid en fictie, een gebied waar de twee Tilburgse vrienden zich thuis voelen, en waar ze elkaar al corresponderend trachten te ontmoeten.

TOMMY WIERINGA:
Stapel en Dautzenberg openen de aanval op dor realisme. Een balts van twee verliefde mannen.

PETER R. DE VRIES:
Ik heb het boek in één ruk uitgelezen. Een amusant, leerzaam en ontroerend boek. Prachtige formuleringen en observaties.

ARNON GRUNBERG:
Dominique Strauss-Kahn (DSK) en Bernard-Henry Levi (BHL) hadden de briefwisseling tussen Diederik Stapel en A.H.J. Dautzenberg onmogelijk kunnen overtreffen.

DICHTBIJ.NL:
Het klikt nogal tussen beide heren […] Opmerkelijk: werd Stapel pas echt beroemd toen hij dingen ging verzinnen, aan De Fictiefabriek is niets verzonnen. Geen ironie. Geen dubbele bodem. Het boek is van de kant van Stapel een rauw verslag van zijn maatschappelijke melaatsheid. De argumenten waarmee Dautzenberg hem troost zijn trouwens wel wat exotisch. Hij plaatst het woord fraude tussen aanhalingstekens.

PASSIONATE MAGAZINE:
Als De Fictiefabriek iets laat zien, dan is het dit wel. Fictie kan gebruikt worden om de wereld te verkleinen. Om uit te sluiten en af te stoten, zodat we ons kunnen warmen aan het vuur van geruststellende antwoorden en gesloten werelden. Maar fictie kan ook ingezet worden om de wereld te vergroten. Om in te sluiten. Om opnieuw geboren te worden, met alle onzekerheden die daarbij horen […] Niet alleen is De Fictiefabriek een prachtige briefwisseling boordevol prikkelende inzichten, het boek biedt tegelijkertijd een fascinerend inkijkje in de kracht en werking van fictie […] Ja, de wetenschapper Stapel is gesneuveld. Op een brandstapel gegooid waarvan de vlammen nog altijd branden. Maar kijk eens wie er uit de as herrijst: het is de schrijver Stapel. Samen met Dautzenberg heeft hij een intrigerende en lezenswaardige bespiegeling over de kracht van fictie geschreven.

Willem Blokland, Hoofd Dienst Levensoriëntatie & Geestelijke Verzorging UMC Utrecht:
Angsthumus leidt tot toverloof in het geruststellingsmodel van het prachtige boek van Diederik Stapel en A.H.J. Dautzenberg.

Willem de Gelder, presentator Dit is de Nacht, Radio 1:
De Fictiefabriek van Diederik Stapel en Anton Dautzenberg uit. Onder de indruk.

Tzum / Nieuwsblad van het Noorden / Leeuwarder Courant:
Dat is misschien het schrijnende van de Fictiefabriek, de twee mannen zijn outcasts geworden en als er een rode draad door het boek loopt dan is het wel het gevecht tegen de massa en de heersende culturele elite […]  Je kunt de mails lezen als reddingsboeien die over en weer gegooid worden, waarbij de fictie ontsnapping biedt aan de harde werkelijkheid. Je kunt De Fictiefabriek ook lezen als een confrontatie met de huidige, morele wetten in Nederland. En dan schrik je je te pletter.