Zonder schrammen vaart niemand wel

Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant:
In de briefwisseling bestoken Max Niematz en A.H.J. Dautzenberg elkaar met meningen over van alles en nog wat en etaleren ze hun kennis over kunst en literatuur, maar wat opvalt is het gebrek aan zelfkennis van beide schrijvers. Ze hebben wel goed door hoe de ander in elkaar zit en dat levert een interessant steekspel op. Dautzenberg vindt Niematz op zichzelf gericht, arrogant en elitair. Niematz vindt Dautzenberg ijdel, moralistisch en koket. Beiden hebben gelijk, al weigeren ze het gelijk van de ander te erkennen. […] Zonder schrammen vaart niemand wel is een ongemakkelijke correspondentie; scherp en intrigerend, maar ook ergerlijk en drammerig. (***)

Brabant Literair:
Voor lezers die aardigheid hebben in vrolijke agressie is deze briefwisseling vanzelfsprekend een must. Voor wie geïnteresseerd is in het fenomeen Anton Dautzenberg eveneens. Hij laat zich hier zonder pantser of grootspraak zien. Hij geeft latere literatuuronderzoekers een uitstekend handvat voor hun analyses door zijn leeslijstjes becommentarieerd aan zijn correspondent voor te leggen en diens voor- en afkeuren geargumenteerd te bespreken. En Dautzenberg blijkt opnieuw een schrijver die het opneemt voor de zwakkere.

MappaLibri:
Hoewel de correspondentie in mineur eindigt, is Dautzenberg grootmoedig genoeg om Niematz een belangrijk auteur en een groot stilist te noemen, een oordeel dat hij niet onder stoelen of banken steekt.. […] Fiasco of niet, Zonder schrammen vaart niemand wel is een uitzonderlijk onderhoudend steekspel tussen twee hardhoofdige querulanten, die elk voor zich tot het uiterste gaan om hun heilig bewaakte visies op het schrijverschap te verdedigen. Of hoe een prille balts kan uitdraaien op een geanimeerd, driftig en kostelijk moddergevecht.

Literair Nederland:
Deze gepubliceerde briefwisseling zou wel eens de geschiedenis in kunnen gaan als een van de laatste in zijn soort in de Nederlandse literatuur. Wie schrijft er immers nog brieven? […] In hun boek Zonder schrammen vaart niemand wel bewijzen Niematz en Dautzenberg hoe betreurenswaardig het verdwijnen van de briefwisseling is als medium om met elkaar van gedachten te wisselen. […] Het bijzondere van deze briefwisseling is dat je Niematz en Dautzenberg niet alleen leert kennen door hun eigen bril, maar ook door die van de ander. Dat geeft een absolute meerwaarde aan het genre. […] Als in een evenwichtig duet dagen Niematz en Dautzenberg elkaar voortdurend uit door te provoceren en te reageren. Het gevolg is een liefdevol duet in woorden. De briefwisseling heeft een prachtige spanningsboog, waarbij het wederzijds respect altijd zorgt voor een fijne inbedding. […] Zonder schrammen vaart niemand wel is een prachtig boek. […] Hoewel het een boek is, waarin de schrijvers niet schromen zich bloot te geven in persoonlijke ontboezemingen, overtijgt het ontegenzeglijk dit niveau. Het gaat over universele waarden waarmee iedereen op zijn eigen manier te maken krijgt, ook al ben je geen schrijver. Door zich kwetsbaar op te stellen krijgt het boek een innemend en soms zelfs ontroerend karakter. Het is een boek om zorgvuldig te lezen, lekker langzaam, en dan nog een keer te herlezen.